تجارت ماهی های زینتی در جهان

آمارهای تحلیل گران اقتصادی نشان می دهد که تجارت ماهی های زینتی در جهان، از ارزش سالانه برابر با ۱۵میلیارد دلار و همچنین نرخ رشد ۱۴درصد برخوردار است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که رشد و پرورش ماهی های زینتی یکی از صنایع رو به ‌رشد جهانی است که آینده‌ ی درخشانی را پیش رو دارد.

جالب است بدانید تنها ۱۰ درصد از ماهی های زینتی موجود در آکواریوم ‌های شخصی و عمومی، از آب ‌های آزاد گرفته می‌شوند و بقیه آنها از طریق نگهداری و پرورش در استخرها و مخازن بزرگ به دست می آیند. بنابراین می توان نتیجه گرفت، بسیاری از ماهی ‌های زینتی موجود در جهان، به شیوه های صنعتی و علمی و با هزینه های میلیاردی پرورش می‌یابند و خوشبختانه نوع مادر این ماهی‌ های ‌پر زرق و برق و زیبا، همچنان به زندگی عادی خود در کف اقیانوس‌ها ادامه می‌دهد.

البته شایان ذکر است ماهیان زینتی آب شور بر خلاف گونه های آب شیرین ۹۰ درصد حاصل صید از دریاها و اقیانوس ها و ۱۰ درصد به صورت مصنوعی تکثیر و پرورش می یایند. گفتنی است محل اصلی پرورش ماهیان زینتی در جهان بیشتر به مناطق آسیایی تعلق دارد به طوری که دو سوم این ماهی‌ها در آسیا پرورش داده‌ می‌شوند.

برای مثال سنگاپور، توانسته است به تنهایی ۲۵درصد از تقاضای جهانی این صنعت را پوشش دهد. دیگر کشورهای شرق آسیا نظیر مالزی، اندونزی، تایلند و چین نیز بیشترین درآمد و صادرات را در این صنعت به خود اختصاص داده اند.

تجارت ماهی های زینتی در ایران

در ایران برای مدت ها تنها عده ای خاص و بسیار محدود به خاطر علایق شخصی، این ماهی های جذاب و دیدنی را در آکواریوم های کوچک خود نگهداری می کردند. اما قطعا داشتن آکواریومی با ماهی های زینتی رنگارنگ می تواند به عنوان سبکی نو در طراحی دکوراسیون ساختمان ها و دفاتر به کار برده شود. به همین خاطر در حال حاضر بازار ماهی های زینتی در کشور ما نیز رونق گرفته و از این رو مشاغل مختلفی در این زمینه ایجاد شده است.

امروزه برخی از شرکت های ایرانی به طور کاملا تخصصی در زمینه آکواریوم های آب شور و آب شیرین، سرد آبی و گرم آبی، طبیعی و مصنوعی و همچنین پرورش ماهی های زینتی ارزشمند فعالیت دارند و به مشتریان خود خدماتی را به صورت دوره ای ارائه می دهند.

پرورش ماهی های زینتی علاوه بر ایجاد اشتغال زایی چشمگیر، موجب توسعه این صنعت در کشور شده است. کشور ایران نیز با در اختیار داشتن مزیت‌ های نسبی در این صنعت می‌تواند سهم قابل توجهی از بازارهای جهانی آن را به دست آورد.

صنعت ماهی های زینتی می تواند نقش موثری در توسعه صادرات غیر نفتی و ارزآوری به کشور ایفا کند. در شرایط فعلی توجه خوبی به نگهداری از ماهی های زینتی ایران هم در داخل و هم در خارج از کشور صورت گرفته و به این ترتیب بازار مصرف مناسبی برای ماهیان زینتی در کشور به وجود آمده است.

در حوزه صادرات ماهی های زینتی ایران باید گفت این ماهی ها در حال حاضر به برخی از کشورهای همسایه نظیر ترکمنستان، ترکیه، جمهوری آذربایجان و افغانستان و همچنین کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و حتی کشورهای شرق آسیا صادر می گردند.

همچنین کشور ایران سهم زیادی در واردات ماهی های زینتی جهان نیز دارد و حدود ۲۰۰ گونه از این ماهیان واردکشور می شود که تقریبا ۱۰۰ گونه از آنها در چرخه تکثیر و پرورش قرار می گیرند.

معرفی ماهی های زینتی پر رونق در ایران

در ایران انواع و اقسام ماهی های زینتی وارداتی و بومی یافت می شود. شایان ذکر است شناسایی ماهیان زینتی بومی به ویژه گونه هایی که از بازار پسندی مناسبی نیز برخوردار هستند می توانند از خروج ارز و واردات بی رویه جلوگیری کرده و منجر به اشتغال زایی شوند. از این رو مطالعه بر روی ماهیان زینتی آب های شور و شیرین کشور و اصلاح نژاد برخی از آنها امر مهمی است که در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته است.

برای مثال هم اکنون ماهیان زینتی متعلق به آب های شور کشور مثل صخره های مرجانی و دلقک ماهیان در پروسه تکثیر و پرورش قرارگرفته اند. اما ارزیابی ذخایر این گونه ها در خلیج فارس هنوز هم به مطالعات و بررسی های بیشتری نیاز دارد. تولید ماهی زینتی در روستاها و دیگر مناطق استان های کشور امکان پذیر است. هم اکنون اصفهان بیشترین تولید را در زمینه ماهیان زینتی به خود اختصاص داده است.

دو فاکتور اندازه و نایابی نقش مهمی در بازار خرید و فروش ماهی های زینتی دارند. مثلا قیمت یک طوطی ماهی بزرگ گاهی اوقات از یک طوطی ماهی کوچک ده برابر بیشتر است یا در مثال دیگر یک دیسکس کوچک را می توان با قیمتی نزدیک به ۱۰۰ هزار تومان تهیه کرد، این درحالی است که همین دیسکس اگر خیلی بزرگ شود تا یک میلیون تومان هم قیمت گذاری می شود. گونه های نایاب، نظیر کوسه ماهی های بزرگ، عروس و اسب دریایی نیز جزو گران ترین ها هستند.

همچنین به طور معمول قیمت ماهی های آب شور، بالاتر از ماهی های آب شیرین است که اتفاقا نگهداری از آنها نیز مشکل تر می باشد. برخی از خانواده ماهی ها نظیر خانواده تاس ماهیان از جمله گونه های آبزی کم نظیر موجود در کشور هستند. زادگاه اصلی گونه ماهی قرمز که به ماهی حوض، ماهی شب عید، گلدفیش و ماهی طلایی ایران نیز معروف است ایران می باشد و از این مرز و بوم به دیگر کشورهای جهان راه یافته است.