طیف اتیسم چیست؟

اختلال طیف اتیسم (ASD) به نوعی از نارسایی رشد در اثر نقصان در عملکرد طبیعی مغز گفته می‌شود. به عبارت دیگر اوتیسم یک ناتوانی رشد مادام العمر است که بر چگونگی درک افراد و تعامل آنها با دیگران تأثیر می گذارد. افرادی که دچار اختلال طیف اتیسم هستند، متفاوت از دیگران می بینند، می شنوند و احساس می کنند. اگر می خواهید بدانید که طیف اتیسم چیست؟  این مقاله را دنبال کنید.

طیف اتیسم چیست؟

اوتیسم یک بیماری است که به شکل طیفی از اختلالات ظاهر می شود. این بدان معنا است که این بیماری می تواند در هر فرد مشکلات مختلفی را ایجاد کند و در نتیجه افراد را به طرق گوناگون تحت تاثیر قرار دهد. سطوح ناتوانی افراد مبتلا به طیف اتیسم در یادگیری، برقراری ارتباط و دیگر شرایط متفاوت است. به همین خاطر ممکن است این افراد به پشتیبانی های گوناگونی احتیاج پیدا کنند. در ادامه به مشکلات مختلفی که ممکن است برای یک فرد مبتلا به اوتیسم ایجاد شود می پردازیم:

• مشکلات مربوط به هوش و توانایی های ذهنی :

برخی از کودکان مبتلا به اوتیسم از ناتوانی های ذهنی رنج می برند. اما ممکن است عده ای نیز توانایی های ذهنی متوسطی و یا حتی بالاتر از متوسط داشته باشند.البته در موارد بسیار محدودی این کودکان از استعدادهای جزیره ای و توانایی های کاملا خاص و غیر معمول برخوردار هستند (سندروم ساوان).

• مشکلات مربوط به ارتباطات اجتماعی :

برخی از کودکان اوتیسمی بسیار کناره گیر هستند و علاقه ای به بودن در کنار دیگر کودکان نشان نمی دهند. این درحالی است که برخی دیگر با وجود اینکه به کودکان دیگر بسیار علاقه مند هستند اما توانایی برقراری ارتباط و یا صحبت کردن با آنها را ندارند.

• مشکلات مربوط به زبان و گفتار :

بسیاری از افراد مبتلا به اوتیسم در تفسیر هر دو زبان کلامی و غیر کلامی مانند صداها و حرکات مشکل دارند. برخی از آنها ممکن است هرگز صحبت نکنند و یا گفتار نسبتاً محدودی داشته باشند. این در حالی است که برخی دیگر از آنها می توانند با دریای بیکرانی از لغات و ساختار پیشرفته ی جملات صحبت کنند.

• مشکلات مربوط به رفتار :

کودکان اوتیسمی ممکن است به رفتارهای غیر عادی مانند بال بال زدن و چرخیدن مشغول شوند. برخی از آنها نیز به اندازه ای رفتارهای عجیب و غریب از خود نشان می دهند که از نظر اجتماعی بسیار نامناسب و ناپخته به نظر می رسد. البته برخی از افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم در سنین بزرگسالی به سختی می کوشند تا در موقعیت های عمومی تظاهر به نرمال بودن نمایند.

• برخی از اختلالات همراه دیگر :

تعدادی از کودکان طیف اتیسم علاوه بر موارد مذکور اختلال همراه دیگری ندارند، اما در برخی از آنها کمی صرع و اختلالات ژنتیکی دیگر از جمله سندرم X شکننده و توبروس اسکورلوز دیده می شود. اختلالات اضطرابی خصوصا ترس از شرکت در اجتماع و  همینطور رفتارهای وسواسی اجباری به طور ویژه ای رایج هستند. احتمال بروز افسردگی در سنین نوجوانی هم وجود دارد.

علاقه های بسیار متمرکز بر روی یک موضوع و همینطور حساسیت بسیار کم یا زیاد به  ویژگی های پیرامون مثل صداها، نورها، بوها،رنگ ها و… از دیگر علائم طیف اوتیسم هستند.

نام های مختلف طیف اوتیسم چیست؟

با گذشت سال ها برای طیف اوتیسم از برچسب های تشخیصی مختلفی استفاده شده است. مانند اوتیسم، اختلال طیف اوتیسم (ASD)، بیماری طیف اوتیسم (ASC)، اوتیسم کلاسیک، اوتیسم کانر، اختلال رشد فراگیر (PDD) ، اوتیسم با عملکرد بالا (HFA) ، سندرم آسپرگر و …. اما در حال حاضر اختلال طیف اوتیسم یا (ASD) متداول ترین برچسب تشخیصی برای این بیماری محسوب می شود.

افراد اوتیسمی دنیا را چگونه می بینند؟

برای افراد اوتیسمی برقراری ارتباط با افراد دیگر و شرکت در کارهای روزمره زندگی مثل مدرسه، کار و روابط اجتماعی می تواند بسیار دشوار باشد. این افراد معمولا جهان را آشفته‌بازاری پر از چهره‌ها،‌ مکان‌ها و رویداد‌های مختلف توصیف می‌کنند. آنها همچنین از علایق محدود و رفتارهای تکرار شونده متعددی برخوردار هستند و از هر گونه تغییرات کوچک و بزرگ در اطراف خود بهم می ریزند و در برابر آن‌ها مقاومت به خرج می‌دهد. دانشمندان نحوه درک مختل آنها از جهان پیرامون را یکی از عوامل این اختلالات رفتاری و ادراکی آنها می دانند.

اختلال اتیسم از آنچه تصور می کنید در جهان متداول تر است. افراد با ملیت ها و پیشینه های فرهنگی، مذهبی و اجتماعی گوناگون می توانند اوتیسم داشته باشند، البته بر اساس آمارها مردان بیش از زنان به این اختلال دچار می شوند.

غربالگری طیف اتیسم چیست؟

غربالگری یا تشخيص رسمي طیف اوتيسم معمولاً توسط تيم تشخيصي چند رشته ای انجام مي شود. این تیم اغلب شامل متخصص کاردرمانی ، گفتاردرماني و زبان، پزشك متخصص اطفال، روانپزشك و يا روانشناس است.

مزایای تشخیص به موقع طیف اتیسم چیست؟

خوشبختانه در صورت مراجعه به موقع به یکی از مراکز اوتیسم کشور نظیر مرکز غربالگری اتیسم شهر ری واقع در تهران و با تشخیص زودهنگام این اختلال، می توان از متخصصان این حیطه پشتیبانی های صحیح و لازم را برای این افراد دریافت کرد. در این صورت آنها نیز می توانند بهتر یاد بگیرند، رشد کنند و تا حد امکان به زندگی دلخواه خود دست یابند.

ارزیابی و تشخیص به موقع و دقیق اختلال طیف اتیسم مفید است، زیرا به افراد اتیسمی و خانواده های آنها کمک می کند تا:

-سریع تر به خدمات و پشتیبانی های مراکز غربالگری اتیسم دسترسی پیدا کنند.

-اطلاعات بیشتری در مورد تشخیص و چگونگی درمان اوتیسم کسب نمایند.

-همچنین کمک می کند افراد در ارتباط با آنها نیز در خانواده، مدرسه و محل کار این افراد را بهتر درک کنند.

روش تشخیص طیف اتیسم چیست؟

همانطور که گفته شد خصوصیات اوتیسم در افراد مختلف متفاوت است. اما برای این که این بیماری به درستی تشخیص داده شود، فعالیت ها، علایق، الگوهای رفتاری و نحوه تعاملات اجتماعی این افراد توسط درمانگران و متخصصان مورد ارزیابی قرار می گیرد.

عامل ایجاد طیف اوتیسم چیست؟

علت دقیق ایجاد اوتیسم هنوز در دست بررسی است. اما تحقیقات ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی را در توسعه این بیماری موثر می داند. به خاطر داشته باشید اوتیسم ناشی از تربیت نادرست فرد و یا شرایط اجتماعی وی نیست.

درمان اختلال طیف اتیسم چیست؟

هیچ درمانی برای بیماری اوتیسم وجود ندارد. با این وجود، تاکنون طیف وسیعی از استراتژی ها، رویکردها و روش ها برای بهبود این بیماری به کار رفته است.

بر اساس مطالعات علمی انعطاف پذیری مغز کودکان مبتلا به اوتیسم در سال های اولیه، یعنی زمانی که مدارهای عصبی در حال رشد هستند و رشد عصبی در حال تنظیم شدن است، بیشتر است. به این ترتیب با مداخلات به موقع، جامع و فشرده می توان رشد مغز و مدارهای عصبی را راحت تر تنظیم کرد و به اصلاح خودمانی اتیسم را تا حدودی درمان کرد.

اما پس از سنین ۵-۴ سالگی به تدریج انعطاف پذیری مغز کاهش می یابد و به همین خاطر روش های درمانی در کودکان سنین ۷-۶ سالگی به بعد اثربخشی کمتری دارد. بنابراین برای دریافت نتایج بیشتر برای کودک دلبندتان بهتر است در اسرع وقت به مرکز غربالگری اتیسم شهر ری و یا دیگر مراکز مستقر در شهرها مراجعه کنید.