مناسب سازی شهرهای هوشمند برای معلولین یکی از موضوعات مهمی است که هنگام هوشمندسازی شهرها  و استفاده از فناوری اینترنت اشیا در زندگی روزانه افراد، باید به آن توجه شود.

بیش از نیمی از جمعیت جهان در مناطق شهری زندگی می کنند. با رشد سریع فناوری که این روزها شاهد آن هستیم، جای تعجب ندارد که همواره در رسانه های گوناگون از حرکت جهان به سمت شهرهای هوشمند به عنوان آینده توسعه شهری شنیده شود. تعریف آنچه که دقیقا یک شهر را هوشمند می نامد دشوار است، چرا که بر اساس اهداف کلی هر کشوری معنای متفاوتی پیدا می کند.

اما از دید یک شهروند، ما می توانیم شهر هوشمند ایده آل را به عنوان مکانی که از فناوری جهت دستیابی و کارآمد تر کردن زندگی شهری استفاده می کند، تعریف کنیم. اما آیا این فناوری ها در دسترس همه افراد جامعه است؟ معلولین و افراد کم توان ذهنی و جسمی چه سهمی از هوشمند سازی شهرها دارند؟ اینجاست که باید به دنبال مناسب سازی شهرهای هوشمند برای معلولین باشیم.

توجه به چالش هایی که معلولین در یک روز عادی در شهر با آن مواجه می شوند

خیلی از افراد معلول ترس از عدم امکان حرکت در محیط های شلوغ را مانع اصلی برای ناتوانی در انجام فعالیت های اجتماعی مثل رفتن به مغازه ها، پیاده روی در پارک، رفتن به سر کار و موارد مشابه دیگر می دانند. برای معلولان جسمی، موانعی همچون ساختمان های بدون آسانسور و مکان های بدون امکانات لازم برای دسترسی معلولین، شهر را به یک محیط ترسناک و متلاطم تبدیل می کند.

توجه به کمبود جزئیات مورد نیاز برای فعالیت معلولین در شهر و برطرف کردن محدودیت های موجود برای این افراد باید در شهرسازی مدرن بیشتر از قبل لحاظ گردد. هدایت شهرها به سمت هوشمندسازی هدفمند جهت ارتقاء سطح کیفی زندگی افراد معلول در اجتماع بسیار حائز اهمیت است. در واقع راه حل های شهرهای هوشمند امکان برخورداری معلولین از حداقل نیازهای اولیه برای یک زندگی بهتر را فراهم می کند و با پشتیبانی از این افراد به ایجاد جوامع قدرتمند در شهرها کمک می کند.

از بین بردن چالش ها با استفاده از فناوری های اینترنت اشیا

حرکت در پیچ و خم شلوغ شهرها می تواند انواع چالش ها را برای معلولین ایجاد کند. خوشبختانه نوآوری های فناوری اینترنت اشیا طی یک دهه گذشته به ابزاری برای توانمندسازی افراد معلول تبدیل شده است و توانسته است استقلال این افراد را بیشتر کند. ما امیدواریم هوشمند سازی شهرها بتواند دسترسی کلیه مراکز خرید و فروشگاه ها، مدارس، دفاتر، شرکت ها و همینطور ساختمان های پزشکی و موارد دیگر را از طریق برنامه های تلفن همراه، دستورات صوتی و درب های اتوماتیک برای معلولین افزایش دهد.

برای مثال فن آوری هایی مانند Wayfindr به طور بالقوه می تواند به افزایش فعالیت افراد دارای اختلالات بینایی در شهرها کمک کند و زندگی مستقلی را برای آنها فراهم سازد. گسترش دیگر نقشه ‌‌های دیجیتالی نظیر AccessNow ،Wheelmap و AXS Map و Access Earth  یکی دیگر از راه حل های کاربردی برای معلولین است که امروزه به سرعت در حال گسترش است.

در ادامه به برخی دیگر از راهکارهای مناسب سازی شهرهای هوشمند برای معلولین اشاره می کنیم.

راهکارهای مناسب سازی شهرهای هوشمند برای معلولین

براساس گزارش های سازمان ملل ، ۱۵٪ از جمعیت جهان با نوعی معلولیت زندگی می کنند. در حال حاضر IoT می تواند زندگی این افراد را به سمت بهتر شدن تغییر دهد. به لطف سنسورهای هوشمند، راه حل های ناوبری و فن آوری های ارتباطی مدرن، افراد دارای معلولیت نیز می توانند به طور کاملا مستقل زندگی کنند و حتی شغل پردرآمد پیدا کنند و ارتباط خود را با شهروندان دیگر جامعه حفظ نمایند. در اینجا به راهکارهای مناسب سازی شهرهای هوشمند برای معلولین که فرصت های جدیدی را برای افراد دارای نیازهای ویژه ایجاد می کند، می پردازیم.

به نظر شما چگونه فناوری می تواند شهرها را برای افراد دارای معلولیت ذهنی و جسمی قابل دسترس تر کند؟

-ایجاد وسایل هوشمند برای رفت و آمد راحت تر معلولین در شهرها

-استفاده از رویکردهای کاربر محور در ساخت وسایل هوشمند متصل به معلولین

-ایجاد رابط های بصری که نیازی به استفاده از حرکات پیچیده نداشته باشند

-استفاده از سنسورهای حرکتی و صوتی در سیستم های هوشمند حمل و نقل شهری نظیر مترو ها

-امکان نظارت از راه دور و خود مدیریتی مؤثر برای معلولین

–راه اندازی آسانسورهای هوشمند برای معلولین در فروشگاه ها و ساختمان های چند طبقه

-امکان استفاده از پیاده رو و پارکینگ هوشمند اختصاصی برای معلولین

-طراحی اپلیکیشن برای دسترسی راحت تر معلولین به خدمات شهری از طریق موبایل

شایان ذکر است در تمامی راه حل های IoT که برای افراد دارای نیازهای ویژه در نظر گرفته می شود، حتماً باید بهترین روش های امنیتی پیاده سازی گردد، چرا که در غیر این صورت وسیله هوشمند شما ممکن است به تهدید جدی برای سلامتی، رفاه و حتی جان معلولین تبدیل گردد.

توجه به مشکلات معلولین در طراحی شهرهای هوشمند

هنگام طراحی شهرهای هوشمند اگر به نیازهای معلولین و افراد نابینا یا کم‌بینا توجهی نشود موانع و مشکلات زیادی برای این افراد به وجود خواهد آمد. یکی از راهکارهای مناسب سازی شهرهای هوشمند برای معلولین  ایجاد نقشه‌هایی است که اماکن مناسب‌سازی شده برای معلولین در آنها تعیین شده باشد.

روش «mapathon» در ‌حال‌حاضر در سراسر دنیا برای مقابله با  مشکلات معلولین در شهرها در حال ‌استفاده است. در این روش مواردی که مانع دسترسی معلولان به برخی از مکان‌ها می شود شناسایی و گزارش شده، سپس این اطلاعات در پایگاه داده  اپلیکیشن‌های خاص دسترسی معمولان به ثبت می رسد و به ‌این ‌صورت اطلاعات در بین مردم منتقل می‌شود.

البته  این اطلاعات باید به صورت کاملا جزئی تر جمع آوری گردد برای مثال در بسیاری از موارد اطلاعات گزارش‌شده تنها به نحوه‌ی دسترسی به درب ورودی ساختمان شرکت‌ ها محدود شده است و این در حالی است که به جزئیات بسیار بیشتری برای تعریف دسترسی‌پذیری یک مکان برای معلولین نیاز است.

همچنین فقط نباید دسترسی افراد معلول حرکتی مورد بررسی قرار بگیرد، بلکه در تعیین نوع این مکان ها باید دیگر انواع معلولیت های شدید همچون نابینایان، ناشنوایان، افراد مبتلا به اختلالات شناختی و یا اختلالات مرتبط با یادگیری، بیماری‌های مزمن و افراد حساس به مواد شیمیایی نیز لحاظ گردد.